gia đình Việt ít nhiều chuyển biến nhưng đúng quỹ đạo

Trải qua những đổi thay của cuộc sống , gia đình của người Việt đã được hiện đại hóa. Ở dưng ít gia dinh , một số chức năng giáo dục ít nhiều đã đổi thay. Dẫu có vậy , gia đình của chúng tôi vẫn giữ được cái hồn cốt của gia dinh Á Đông đó là trọng lễ nghĩa , yêu thương , bao bọc lẫn nhau… PGS.TS Trịnh Hòa Bình - GĐ trung tâm Điều tra Dư luận tầng lớp ( Viện KH & XH Việt Nam ) đã khẳng định như vậy trong cuộc trò truyện với Đại đoàn kết nhân Tám chữ gia dinh Việt Nam 28-6. Hạnh phúc đơn giản của một gia đình trên đảo Song Tử Tây - quần đảo Trường Sa - Việt Nam. Ảnh: Hoàng Long PGS.TS Trịnh Hòa bình phẩm Hòa nhập nhưng không hòa rã Cuộc sống là dòng chảy không ngừng , trong dòng chảy ấy , những gia dinh Á Đông như Việt Nam cũng ít nhiều biến đổi. Theo ông , điểm dị biệt rõ rệt nhất giữa gia dinh truyền thống và hiện đại là gì? Cuộc sống đã có những đổi thay và gia đình của những người Việt truyền thống đã không nằm ngoài quy luật chung đó. Thứ nhất , về cấu trúc gia đình , nếu quá khứ gia đình Việt thừa thãi thế hệ tam tứ đại đồng đường ( ba bốn thế hệ cùng sống chung một mái nhà ) thì giờ đây tuyệt đại đa số là những gia dinh hạt nhân ( chỉ có hai thế hệ cùng chung sống ). Về chất lượng gia đình có nhiều tiến bộ hơn trước , chẳng hạn cái gọi là gia đình gia trưởng đã giảm đi dồi dào , bình đẳng về giới Đạt tới dồi dào Cuối cùng quan trọng. Về hàm lượng trí tuệ trong các gia dinh đã tăng lên rõ rệt. Rõ ràng , khi chúng tôi chuyển sang nền kinh tế thị trường có một thực tế đó là sự trao đổi , tăng cường học vấn kiến thức trong danh thiếp gia đình của chúng tôi ưu tú trước… Đây là những điểm nhấn khiến gia dinh của chúng tôi khác hẳn gia dinh chung của thế gian. Ông có thể nói rõ hơn về sự dị biệt này không , vì sao gia đình của những người Việt lại không giống "gia đình chung của thiên hạ”? Theo báo trước của một số nhà tầng lớp học danh tiếng trên thế giới , sẽ có sự tan vỡ , băng hoại của gia đình trong mai sau. Theo báo trước này , gia đình sẽ phát triển ra nhiều thứ quái chiêu , quái gở khác hẳn mô hình gia đình bình thường. Sẽ không dừng lại ở những gia đình khiếm khuyết mà ở đó chỉ có chồng hoặc vợ độc thân nuôi con mà thậm chí còn tiến đến gia dinh dị giới , đồng giới… Thậm chí , khái niệm gia dinh trong mai sau méo mó tới mức chỉ có 1 người cũng gọi là gia dinh , vì bản thân nó không muốn thu nạp thêm thành viên khác nữa. Tóm lại , khuynh hướng của gia đình của nhiều nước trên thế giới rất loạn nhịp. Để xảy ra tình trạng này là bởi các mối giao tiếp của các thành viên trong gia dinh ngày càng lỏng lẻo , vì cái cá nhân được giải phóng bơm thổi đến mức chúng tôi không thể giảng nghĩa được. Ngày nay , thế giới đã xuất hiện những gia đình khi mà dịch sang tiếng Việt không có một khái niệm nào giải thích được nội hàm của nó. Đó là những gia đình "sống riêng cùng nhau” khi mà dồi dào người không biết có phải là phu phụ không , nhưng có những thời kì nào đó trong 1 năm họ lại dọn đến ở với nhau rồi thực hiện những hành vi , những trách phận y hệt như 1 gia đình hoàn chỉnh. Để rồi sau đó họ lại giải tán mà không có bất kỳ sự chung đụng về kinh tế , giao tiếp , thậm chí con cái mang họ ai cũng không thành vấn đề… Trên thế giới đã có những mô dường như thế , trong lúc ở ta có thể xem là chúng tôi chưa có loại gia dinh đấy. Thực tế tầng lớp chúng tôi cũng có những gia đình được dựng lên theo kiểu hôn phối sống thử. Tuy nhiên , đó cũng chỉ là một thứ luyến ái ngoài luồng không ai xếp nó vào thành mô hình gia dinh. Hay đã xuất hiện một số bà mẹ sống độc thân tự nuôi con đơn thân nhưng số đó cũng chưa nhiều. Có thể nói , mô hình gia dinh Việt Nam đang đứng trước nhiều thách thức do có sự đổi thay , nhưng so với thế giới còn khá lành mạnh. Sở dĩ còn một số người tuy rằng họ không cảm thấy hạnh phúc và thấy cô đơn trong chính ngôi nhà của mình là bởi chưng gia đình Việt Nam đã và đang chịu sự biến chuyển của kinh tế thị trường. Có một điều chúng tôi dễ dàng nhận ra đó là mối giao tế giữa các thành viên trong gia dinh đã lỏng lẻo , thậm chí sẽ lỏng lẻo hơn trước. Đó là sự công Lòng hại người kinh tế thị trường , sự giao thoa văn hóa với ngoại bang trong triều lưu hội nhập mở cửa… Vậy vì lý do gì khiến gia đình Việt không "chảy” chệch hướng theo khuynh hướng của danh thiếp gia đình hiện đại trên thế giới? chúng tôi hòa nhập nhưng không hòa tan trong quá trình hội nhập và vẫn giữ được những truyền thống quý báu của gia đình Việt là bởi Việt Nam vốn theo truyền thống phương Đông trọng đạo nghĩa. Ở trong những gia dinh Việt luôn có sự rét mướt , những giá trị truyền thống nhân văn của dân tộc được bảo lưu , phát huy. Chính những điều này đã giữ được con người không sơ sẩy , không để diễn ra những thứ quái chiêu , dị biệt. Qua quá trình phân tách cho thấy , con người Âu - Mỹ duy lý đến mức tuyệt đích. Họ đưa cả học thuyết sơ cứng vào trong gia dinh . Những cái lý đó quy trách nhiệm rất rõ ràng cho từng thành viên , điều đó thiếu đi những sợi dây phú cho hình thể buộc các thành viên trong gia dinh xích lại với nhau… chúng tôi đều tinh thần rằng trong gia dinh không thể chỉ bàn đến trách nhiệm mà phải bàn đến quyền: quyền được yêu thương , chăm nom - điều này luôn có trong những gia đình Á Đông. Liệu ông có quá lạc quan về mô hình gia đình của chúng tôi hay không trong lúc dồi dào người than phiền rằng họ không hạnh phúc , họ đang cô đơn trong chính ngôi nhà của mình? Vậy nghĩa của cụm từ hạnh phúc gia dinh ở đây nên được hiểu thế nào? Theo Chiến lược nhà nước về gia đình , đến 2020 gia dinh Việt Nam phải là gia dinh ít con , có cuộc sống tươm tất , con cái được học hành… Nếu hiểu hạnh phúc theo nghĩa này thì nó có nghĩa là con người có kiến thức , sống tươm tất hơn… Tuy nhiên , nếu xét ở bình diện khi mà nhu cầu cá nhân hóa Dữ dội hơn , đề nghị thỏa mãn những nhu cầu thông thường của hoàn cảnh sống trở thành mãnh liệt hơn trước thì chắc chắn chiếc "áo cũ” - khái niệm hạnh phúc Ngày trước sẽ trở thành có phạm vi hẹp. Sở dĩ còn một số người tuy rằng họ không cảm thấy hạnh phúc và thấy cô đơn trong chính ngôi nhà của mình là bởi chưng gia đình Việt Nam đã đang chịu sự biến chuyển của kinh tế thị trường. Có một điều chúng tôi dễ dàng nhận ra đó là mối giao tế giữa các thành viên trong gia dinh đã lỏng lẻo , thậm chí sẽ lỏng lẻo hơn trước. Đó là sự công phạt của kinh tế thị trường , sự giao thoa văn hóa với ngoại bang trong triều lưu hội nhập mở cửa… Đó là mặt trái nhưng tôi đã khẳng định , gia dinh Việt có những biến chuyển nhưng vẫn theo đúng quỹ đạo. Một số chức năng của gia đình đã suy giảm Có một thực tế mà ai trong số chúng tôi cũng có khả năng cảm nhận được đó là một số chức năng của gia đình đã bị suy giảm , chẳng hạn chức năng giáo dục các thành viên trong gia đình đã bị các thành viên chính trong gia dinh phó mặc cho nhà trường và các thiết chế từng lớp khác? Cái đó tạm gọi là cái "hơn” của gia dinh hiện đại , dù so với thế giới sự suy giảm của chức năng này ở gia đình Việt vị lai mức báo động. Như tôi đã nói ở trên , gia dinh Việt hòa chung dòng chảy của thế giới cố nhiên cũng chịu tác động và có sự biến chuyển. Có nhiều lý do khiến mối giao tế của các thành viên trong gia dinh trở thành lỏng lẻo vì các thành viên chính đang gắng gỏi kiếm thật nhiều tiền. Đó là căn nguyên chính khiến sự quan tâm của họ đến gia dinh giảm sút. Tuy nhiên , cũng có những lý do khác chủ quan hơn đó là không ít thành viên chính trong gia đình đã mài miệt chạy theo các giá trị ảo. Cái mà chúng tôi cần phê phán là hầu hết danh thiếp gia dinh default chức năng giáo dục con em mình cho nhà trường và các thiết chế từng lớp khác. Họ nghĩ rằng cho con đủ tiền là hoàn tất trách nhiệm rồi. Tôi xem đó là một thứ lệch lạc. Cái lệch lạc đó khởi hành lắm khi rất hồn nhiên là cha mẹ vẫn rà soát được con cái nhưng chúng đã đổi thay từ lúc nào mà họ không biết. Nhưng cái gốc của Sự tình khiến các gia dinh phát triển chệch hướng đó là họ quá để ý đến cái tôi cá nhân , quên đi trách nhiệm với tổ ấm của mình. Nếu những người trong gia đình quá đề cao cái tôi cá nhân để thỏa mãn nhu cầu của riêng lẻ Riêng từ cái thì dồi dào chức năng của gia dinh sẽ bị suy giảm chứ không riêng gì giáo dục. Không chỉ giáo dục mà một số chức năng khác của gia đình đã bị suy giảm , liệu điều này có đáng lo ngại hay không khi mà trong từng lớp đã Lộ rõ ra một số hành vi khá tiêu cực? chúng tôi cần có Bắt đầu làm mang tính báo trước để tránh những tan vỡ không sao có? báo trước là tốt , là nhu yếu. Hiện tại , chúng tôi đối mặt nhiều thách thức cả mặt kinh tế lẫn từng lớp. Chẳng hạn các mục tiêu kiềm chế lạm phát ổn định kinh tế vĩ mô , đảm bảo an sinh từng lớp khó đạt , nhiều Sự tình đất đai chưa giải tỏa được… làm Thêm lên ẩn ức. Giờ một số người Ra khỏi cửa đường dễ bị kích động , thậm chí người ta còn mang vũ khí nóng trong người cho phép mình thiết lập 1 thứ tự mới… Điều này có ngành ngọn từ sức khỏe của từng lớp , của nền kinh tế. Tôi tuy rằng , nếu những tế bào của từng lớp làm trọn những chức năng của mình , mọi Sự tình sẽ được giải quyết ổn thỏa. Không có chỗ cho cái tôi tuyệt đích chúng tôi hoàn toàn có khả năng an tâm về gia đình Việt bởi đã có Chiến lược xây dựng gia dinh Việt Nam rất đúng , trúng nếu được thực hiện tốt. Sự tình còn lại là mần răng phổ quát được và đưa nó vào cuộc sống mà không phải là những văn bản sơ cứng. Nhưng nếu chúng tôi cứ Trọn ngày sống cho người khác theo những đạo lý Ngày trước như kiểu tam tòng , tứ đức thì liệu các thành viên trong gia dinh có hạnh phúc? Theo nguyên lý , khi các nhu cầu cá nhân được giải phóng đó mới là hạnh phúc? Cái gì cũng có 2 mặt , giải phóng nhu cầu cá nhân là rất tốt nhưng đừng đòi hỏi một cái tôi tuyệt đích. Ta nói gia dinh là bến cảng bình yên , là nơi chia sẻ cho những tâm hồn. Dù cho trong bữa ăn vẫn có lời mắng , có lời dạy bảo… người nghe bực dọc đấy nhưng vẫn nồng đượm tình ái thương nồng nàn của các thành viên trong gia dinh. Nếu ở một gia dinh , chính những điều đó không tồn tại , Quần chúng chỉ biết đến cái tôi vị kỷ thì nó sẽ trở thành dị biệt và Hình thành những thứ quái chiêu. Tôi rất ủng hộ cái tôi cá nhân cần giải phóng nhưng nó phải chung sống Hòa hợp với ta. Làm thế nào để dung hòa cái tôi và ta trong gia đình hiện tại để tất thảy các thành viên trong gia dinh đều thấy họ có khoảng trời riêng nhưng không trái với quỹ đạo của gia dinh truyền thống thưa ông? Phải thắp lửa trở lại trong danh thiếp gia dinh thôi. Đây là nhiệm vụ của các thành viên chính trong gia đình. Chúng tôi phải Cứu vãn lại những chức năng đã bị suy giảm. Quan trọng là ở các thành viên chính trong gia dinh phải luôn làm được điều này để giữ lửa biếu gia dinh gia tộc. Nếu tất thảy thành viên trong gia dinh đều hiểu , thông cảm cho nhau , ăn ở với nhau bằng tình ái thương , mọi nút thắt sẽ được giải quyết. Xin trân trọng cám ơn ông về cuộc trò chuyện này! Khánh Ly ( thực hiện ) Gửi cho bạn hữu Bản in . PGS.TS Trịnh Hòa bình . Sở dĩ còn một số người tuy rằng họ không cảm thấy hạnh phúc và thấy cô đơn trong chính ngôi nhà của mình là bởi gia dinh Việt Nam đã và đang chịu sự biến chuyển của kinh tế thị trường. Có một điều chúng tôi dễ dàng nhận ra đó là mối giao tế giữa các thành viên trong gia dinh đã lỏng lẻo , thậm chí sẽ lỏng lẻo hơn trước. Đó là sự công Lòng hại người kinh tế thị trường , sự giao thoa văn hóa với ngoại bang trong triều lưu hội nhập mở cửa… . chúng tôi hoàn toàn có khả năng an tâm về gia dinh Việt bởi đã có Chiến lược xây dựng gia đình Việt Nam rất đúng , trúng nếu được thực hiện tốt. Sự tình còn lại là mần răng phổ quát được và đưa nó vào cuộc sống mà không phải là những văn bản sơ cứng. Gửi cho bạn hữu Bản in .